Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Ε΄ Ν Η Σ Τ Ε Ι Ω Ν
Μρκ. 10, 32-45
Ίσως δε θα νοιώσει ποτέ ο κόσμος τί ακριβώς είναι η χριστιανική πίστη, όσο οι άνθρωποι θα επιμένουν να προσαρμόσουν το Ευαγγέλιο προς τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους κι όχι τον εαυτό τους και τη ζωή τους προς το Ευαγγέλιο. Κατά τ’ άλλα μπορεί να έχουμε ωραίους ναούς και λαμπρές ακολουθίες και τελετές, σύμφωνα με το βυζαντινό τυπικό, αλλά πραγματική χριστιανική πίστη, «πνεύμα Χριστού», δε θα έχουμε. Γιατί το Ευαγγέλιο και το πνεύμα του Χριστού δεν είναι αυτό που φαίνεται και μπαίνει για προθήκη στη ζωή∙ είναι το βάθος, το περιεχόμενο, ο τρόπος της σκέψης και των αισθημάτων του ανθρώπου. Κι αυτό το βάθος συμβαίνει, δυστυχώς, πολλές φορές να είναι διαφορετικό απ’ ό,τι δείχνει η επιφάνεια.
Σε δυο περιστάσεις ο Ιησούς Χριστός έδωσε στους μαθητές του δυο αξιομνημόνευτες απαντήσεις. Στη μια περίσταση τους είπε: «ουκ οίδατε ποίου πνεύματός εστε υμείς». Και στην άλλη τους απάντησε: «ουκ οίδατε τί αιτείσθε». Και στη μια και στην άλλη είπε το «ουκ οίδατε…». Δεν ξέρετε ‘σεις τί πνεύμα πρέπει να έχετε και πώς πρέπει να σκέφτεστε, δεν καταλαβαίνετε ποιό είναι το πνεύμα το δικό μου και τί ήρθα εγώ να κάνω στη γη –«ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε ψυχάς ανθρώπων απολέσαι αλλά σώσαι». Δεν ξέρετε τί ζητάτε. Θέλετε να δοξαστείτε δίπλα μου κι όμως εγώ δεν ήρθα να δοξαστώ κατά ανθρώπινο τρόπο. Ήρθα να πιω το ποτήρι του πάθους και να βαπτιστώ το βάπτισμα του αίματος.
Αυτό το «ουκ οίδατε» είναι η απάντηση, που επαναλαμβάνεται στο πέρασμα των χρόνων έως σήμερα. Γιατί πραγματικά δεν ξέρουν ποιό είναι το πνεύμα του Χριστού και δεν ξέρουν τί ζητούν οι περισσότεροι, το μεγαλύτερο μέρος των χριστιανών. Ό,τι μπορεί να δώσει ο κόσμος, το ζητούν στο Χριστό και την Εκκλησία –ανθρώπινη δόξα, εγκόσμιο πλούτο, απόλαυση των αισθήσεων. Ό,τι πρέπει να ζητήσουν στο Χριστό και την Εκκλησία, το ζητούν στον κόσμο –αλήθεια και δικαιοσύνη, χαρά και ειρήνη, λύτρωση και σωτηρία.
Υπάρχει δόξα και μεγαλείο στην Εκκλησία, που κάποιοι τα ονόμασαν δόξα και μεγαλείο «σκληρό». Δεν είναι σαν τη δόξα και το μεγαλείο του κόσμου. Εκεί που ο κόσμος βλέπει βασιλικό θρόνο, ο Χριστός ανεβαίνει σε σταυρό. Εκεί που οι άνθρωποι ονειρεύονται εξουσία και δικαίωμα, ο υιός του ανθρώπου αναλαμβάνει διακόνημα και καθήκον. Εκεί που οι άνθρωποι επιθυμούν απόλαυση, οι άγιοι αναδέχονται μαρτύριο και πάθος. Αυτό εννοούσε ο Χριστός, όταν είπε: «Ουχ ούτως δε έσται εν υμίν». Ολωσδιόλου διαφορετικό και αντίθετο προς το πνεύμα του κόσμου είναι το πνεύμα του Χριστού. Ποιός είναι στην αλήθεια; Ο Χριστός ή ο κόσμος; Ο Χριστός, για εκείνους που έχουν το πνεύμα του κόσμου, είπε πως είναι οι «δοκούντες».
Όμως, η χριστιανική πίστη δεν είναι δόκηση, δεν είναι δηλαδή ιδέα ή γνώμη, ούτε φαντασίωση. Είναι πραγματικότητα, η σκληρή πραγματικότητα στην πνευματική και υλική ζωή του ανθρώπου. Είναι το μαρτύριο και το πάθος. Είναι το κατέβασμα, στο οποίο ακολουθεί η ύψωση. Είναι η στέρηση, την οποία διαδέχεται ο θείος πλουτισμός. Είναι ο σταυρός, που φέρνει την ανάσταση. Είναι ο θάνατος, που έχει μέσα του το σπέρμα της αιώνιας ζωής. Τα υπόλοιπα, όσα οι αιώνες κόλλησαν πάνω στις απλές αυτές αλήθειες της θείας αποκάλυψης, είναι μάταιη προσπάθεια των ανθρώπων να ωραιοποιήσουν αισθητικά το σκληρό μεγαλείο της χριστιανικής πίστης και να ελαφρύνουν δήθεν το σταυρό του Κυρίου.
Τί ακριβώς είναι ο σταυρός του Κυρίου, το γνωρίζουν καλά εκείνοι που τον σηκώνουν. Οι υπόλοιποι απλώς φιλολογούν. Δε μπορούν να νοιώσουν τον αγώνα των σταυρωμένων και δε βλέπουν πως στην κορυφή του σταυρού είναι ένα ακάνθινο στεφάνι και το ξύλο είναι βαμμένο με αίμα. Αλλιώς, η σταύρωση του Χριστού θα ήταν παιχνίδι. Οι σταυρωμένοι μόνο μπορούν να μας πουν για το μεγαλείο του σταυρού, εκείνοι που ξέρουν να χαίρονται στη θλίψη και να καυχιούνται «εν τω σταυρώ του Κυρίου…». Όμως, στις μέρες μας τα πράγματα έχουν πάρει άσχημη πορεία∙ η χριστιανική πίστη –για να κερδίσει δήθεν τους ανθρώπους- κηρύσσεται από πολλούς χωρίς θλίψη και χωρίς σταυρό. Σαν ένα φιλοσοφικό σύστημα και σαν μια κοινωνική θεωρία, που υπόσχεται να λύσει τα προβλήματα των ανθρώπων σε τούτο τον κόσμο∙ να τους εξασφαλίσει τροφή, ενδυμασία και στέγη, ακόμη και ψυχαγωγία.
Μπροστά στον κίνδυνο που απειλεί τον κόσμο, όλοι φωνάζουν για τη θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια, κανείς όμως δεν κάνει λόγο για σταυρό και για θλίψη. Κανείς δεν προτρέπει τους ανθρώπους να σταυρωθούν, να πονέσουν, να στερηθούν, να μετανοήσουν, να κλάψουν. Όλοι κηρύσσουν έναν κοινωνικό χριστιανισμό, προβάλλουν το κοινωνικό πρόσωπο της Εκκλησίας, και κανείς μα κανείς δε μιλάει για μαρτύριο και πάθος, για σταυρό και ανάσταση. Ας φροντίσουμε να γευτούμε ο καθένας μας το σκληρό μεγαλείο του σταυρού και τότε θα φτάσουμε και στην ανάσταση. Γιατί, όπως φαίνεται στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, η ανάσταση προαναγγέλλεται από τον Ιησού Χριστό με μια βεβαιότητα όμοια μ’ εκείνη της αναγγελίας του πάθους. Αμήν.
